-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
14_m.txt
3626 lines (2418 loc) · 159 KB
/
14_m.txt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
мавзолей
dürbe; <b>~ Диляры Бикеч</b> Dilâra Bikeçniñ dürbesi
Мавритания
<i>геогр.</i> Mavrit<stress>a</stress>niya
Маврикий
<i>геогр.</i> Mavr<stress>i</stress>kiy
маг
siirbaz, mag; <b>~ и волшебник</b> mag ve tılsımcı
Магадан
<i>геогр.</i> Magad<stress>a</stress>n
магазин
tükân, mağaza (<i>уст.</i>); <b>продовольственный ~</b> erzaq tükânı
Магас
<i>геогр.</i> Mag<stress>a</stress>s
магистерский
magistr°
магистр
magistr
магистраль
magistral [-ль], esas yol
магистральный
magistral [-ль], esas; <b>~ газопровод</b> esas gaz borusı; <b>~ тепловоз</b> uzaq qatnağan dizel lokomotivi
магистрат
magistrat
магистратура
magistrat<stress>u</stress>ra, magistrlik
магический
siiriy, siirli
магия
siir, siirbazlıq; <b>белая ~</b> ırım
магма
<i>геол.</i> m<stress>a</stress>gma
магматическ|ий
<i>геол.</i> m<stress>a</stress>gma°, magmat<stress>i</stress>k; <b>~ие породы</b> magmat<stress>i</stress>k topraq (<i>или</i> yer) soyları
магнат
<i>ист., полит.</i> magnat
магнезит
<i>геол.</i> magnezit
магнезитовый
magnezit°; <b>~ кирпич</b> magnezit tola
магнезия
<i>хим.</i> magn<stress>e</stress>ziya
магнетизм
mıqnatislik, magnetizm
магнето
<i>тех.</i> magn<stress>e</stress>to
магний
<i>хим.</i> m<stress>a</stress>gniy
магнит
mıqnatis, magnit
магнитн|ый
mıqnatis°, magnit°; <b>~ая аномалия</b> mıqnatis (<i>или</i> magnit) anomaliyası; <b>~ая буря</b> mıqnatis boranı; <b>~ая стрелка</b> mıqnatis oqçığı (<i>или</i> ineçigi); <b>~ое поле</b> mıqnatis meydanı
магнитофон
magnitofon
магнитофонн|ый
magnitofon°; <b>~ая лента</b> magnitofon lentası (<i>или</i> şeriti)
магнолиев|ый
magn<stress>o</stress>liya°; <b>~ое масло</b> magn<stress>o</stress>liya yağı
магнолия
<i>бот.</i> magn<stress>o</stress>liya
мадам
(<i>обращение</i>) madam
Мадагаскар
<i>геогр.</i> Madagask<stress>a</stress>r
мадьяр
macar
мажор
<i>муз.</i> major
мажоритарн|ый
<i>юр.</i> çoqluq°, majoritar; <b>~ая система</b> çoqluq sisteması, majoritar sist<stress>e</stress>ma
мажорн|ый
1. <i>муз.</i> major°; <b>~ая гамма</b> major gamması; 2. köterinki; <b>у него ~ое настроение</b> keyfi köterinki
мазанка
örek (<i>Дж.К.</i>)
мазар
(<i>гробница святого</i>) aziz mezar
мазать
1. sürtmek, silmek; ayalamaq; 2. (<i>пачкать</i>) kirletmek, bulaştırmaq; qaralamaq
маз|ок
1. <i>мед.</i> silm<stress>e</stress>; 2. <i>иск.</i> boya yolağı; <b>писать широкими ~ками</b> keñ-keñ boya berip resim yapmaq
мазохизм
<i/> mazohizm
мазохист
<i/> mazohist
мазурка
<i>муз.</i> maz<stress>u</stress>rka
мазут
mazut; <b>работающий на ~е</b> mazutlı
мазхаб
<i>мус.</i> mezep; <b>ханафитский ~</b> Hanefiy mezebi; <b>маликитский ~</b> Malikiy mezebi; <b>ханбалитский ~</b> Hanbeliy mezebi; <b>шафиитский ~</b> Şafiiy mezebi
мазь
1. <i>мед.</i> melem; 2. (<i>смазка</i>) yağlama, yağ; <b>лыжная ~</b> l<stress>ı</stress>ja yağlaması (<i>или</i> yağı)
маис
<i>бот.</i> mısırboğday, afratа (<i>диал. юж.</i>)
ма|й
may<stress>ı</stress>s, quralay; <b>восемнадцатое ~я</b> mayısnıñ on sekizi
майка
m<stress>a</stress>yka
Майкоп
<i>геогр.</i> Mayk<stress>o</stress>p
майна
<i/> (<i>вниз, опускай</i>) mayna
майолика
may<stress>o</stress>lika
майонез
mayonez
майор
mayor
майский
mayıs°; <b>~ жук</b> mayıs böcegi
мак
<i>бот.</i> haşhaş, aleş, sasıq lâle; <b>дикий ~</b> paparna, kiyik haşhaş
макака
<i>зоол.</i> mak<stress>a</stress>ka
макароны
makaron
макать
batırmaq, çomurmaq
Македония
<i>геогр.</i> Maked<stress>o</stress>niya
македонец
makedon
македонский
makedon°
макет
maket; <b>учебный ~</b> oqutuv maketi
макинтош
makintoş
макияж
makiyaj; <b>сделать ~</b> makiyaj yapmaq
макитра
(<i>чаша для замешивания теста</i>) tekne
маклер
m<stress>a</stress>kler, aracı, meyancı, simsar
маклерство
maklerlik, aracılıq, meyancılıq
макнуть
batırmaq, çomurmaq
маков|ый
haşhaş°; <b>~ое семя</b> haşhaş urluğı ◊<b>~ой росинки во рту не было</b> ağzına bir çöp bile<stress>a</stress>lmadı; <b>у меня с утра во рту ~ой росинки не было</b> men sabadan berli ağzıma bir çöp bile<stress>a</stress>lmadım
макраме
makrame
макроскопический
makroskop<stress>i</stress>k, k<stress>ö</stress>znen körülip olğan
макроэкономика
makroiqtisat (-dı)
макроэкономическ|ий
makroiqtisadiy; <b>~ая политика</b> makroiqtisadiy siyaset
максимально
eñ, eñ çoq; azamiy olaraq, maksimal [-ль] olaraq; <b>~ высокая прибыль</b> eñ yüksek kâr; <b>максимально использовать что-либо</b> bir şeyden azamiy (<i>или</i> maksimal) olaraq faydalanmaq
максимальн|ый
azamiy, maksimal [-ль]; <b>~ое давление</b> azamiy (<i>или</i> maksimal) basım; <b>~ое значение</b> azamiy (<i>или</i> maksimal) qıymet
максимум
1. azam, m<stress>a</stress>ksimum, eñ büyük miqdar; <b>достичь ~а</b> azamğa (<i>или</i> maksimumğa) yetmek; <b>~, что я могу сделать</b> yapıp olacağımnıñ azamı (<i>или</i> maksimumı); 2. (<i>самое большое</i>) eñ çoq; <b>~ два дня</b> eñ çoq eki kün; <b>он пробудет здесь ~ неделю</b> o mında eñ çoq bir afta oturır; <b>чтобы это сделать хватит двух, ~ трёх тысяч гривен</b> bunı yapmaq içün eki, eñ çoq üç biñ gr<stress>i</stress>vna yeter
макулатура
makulat<stress>u</stress>ra, kâğıt çıqıntısı, ardala kâğıt
макушк|а
1. töpe; <b>у него была шапочка на ~е</b> taqiye başınıñ töpesinde edi; 2. uc; <b>~ дерева</b> terekniñ ucu
Малави
<i>геогр.</i> Malav<stress>i</stress>
малаец
malay
Малайзия
<i>геогр.</i> Mal<stress>a</stress>yziya
малайский
malay°; <b>~ язык</b> malay tili
малахит
malahit, min, baqırtaş
малейш|ий
eñ kiçik, eñ küçük, eñ kiçkene, eñ ufaq; zerre qadar; <b>при ~ей ошибке</b> eñ kiçik hata olğanda; <b>между ними (нет) ни ~ей разницы</b> olarnıñ bir-birinden zerre qadar farqı yoq
маленьк|ий
kiçik, ufaq, kiçkene, küçük (<i>диал. юж.</i>); <b>~ий домик</b> ufa(çı)q evçik ◊<b>они пропустили по ~ой</b> olar birer qade attı (<i>или</i> yuvarlattı)
Мали
<i>геогр.</i> Mal<stress>i</stress>
малина
<i>бот.</i> ahudut, mal<stress>i</stress>na, murça
малиновка
<i>зоол.</i> nar bülbüli
малинов|ый
1. ahudut°, mal<stress>i</stress>na°; <b>~ое варенье</b> ahudut (<i>или</i> mal<stress>i</stress>na) tatlısı; 2. (<i>о цвете</i>) ahudut tüslü, morğa çalğan qırmızı
мало
az, azçıq, tekaran, biraz; <b>у меня ~ времени</b> vaqtım az ◊<b>~ ли пришлось пережить этому человеку</b> bu adam az şey k<stress>ö</stress>rmedi; <b>~ ли людей погибло во время землетрясения</b> zelzele vaqtında az adam<stress>ö</stress>lmedi
маловажный
pek emiyetli (<i>или</i> müim)<stress>o</stress>lmağan, az degerli
маловато
az, azca, azdan
маловероятный
ihtimalı az, ihtimaldan uzaq
малограмотный
az oquğan, keregi qadar oq<stress>u</stress>mağan
малодоходный
az kelirli
малодушие
cesaretsizlik; iradesizlik (<i>слабоволие</i>)
малодушный
cesaretsiz; iradesiz (<i>слабовольный</i>)
малокомплектн|ый
az komplektli; <b>~ая школа</b> az komplektli mektep
малокровие
<i>мед.</i> qan azlığı
малолетний
kiçik yaşlı, kiçik yaştaki
мало-мальски
az-çoq, az-buçuq
маломощный
quvetsiz, zayıf
малообеспеченн|ый
tar kelirli, az kelirli, yahşı (<i>или</i> yeterli) temin et<stress>i</stress>lmegen (<i>или</i> teminl<stress>e</stress>nmegen); muhtac (<i>нуждающийся</i>); fuqare (<i>бедный</i>); <b>~ая семья</b> tar (<i>или</i> az) kelirli qorantа
малоподвижный
az areket etken, az areketli; <b>~ образ жизни</b> az areketli yaşayış tarzı
мало-помалу
azar-azar; yavaş-yavaş, taypına-taypına
малост|ь
1. ufaq (<i>или o</i>lmaycaq) bir şey; <b>поссориться из-за ~и</b> <stress>o</stress>lmaycaq bir şey içün qavğa etmek; 2. (<i>немного</i>) biraz, azçıq,<stress>a</stress>z-buçuq; <b>мне ~ь нездоровится</b> biraz yar<stress>a</stress>madım (<i>или</i> alsızladım, keyfs<stress>i</stress>zim)
малочисленн|ый
az sayılı, say<stress>ı</stress>ca az; kiçik (<i>небольшой</i>); <b>~ая группа</b> adamı az olğan (<i>или</i> az sayılı, say<stress>ı</stress>ca az, kiçik) gr<stress>u</stress>ppa; <b>~ая организация</b> azası (<i>или</i> aza sayısı) az olğan teşkilât, kiçik teşkilât
мал|ый
1. kiçik, küçük, kiçkene, ufaq; <b>~ые дети</b> kiçik balalar; <b>он ~ ростом</b> o, alçaq boyl<stress>u</stress>dır; <b>сапоги мне ~ы</b> çızma ayağıma kiçik kele; 2. <i>в</i> az; <b>довольствоваться ~ым</b> az-çoq d<stress>e</stress>memek; 3. <i>разг.</i> (<i>парень</i>) bala, oğlan; <b>он хороший ~ый</b> o, yahşı bal<stress>a</stress>(dır) ◊<b>самое ~ое</b> eñ az; <b>без ~ого</b> … -ğa (-ge, -qa, -ke) yaqın; <b>от ~а до велика</b> ,<b>и стар и ~</b> qart-yaş, büyük-küçük; с<b>~ых лет</b> küçük yaştan berli; <b>~ ~а меньше</b> bir-birinden küçük
Малый Салгир
<i>геогр.</i> Bal<stress>a</stress> Salğ<stress>ı</stress>r
малыш
bala, ufaq bala
мальва
<i>бот.</i> eben kömeç, dögmeçiçek
Мальдивы
<i>геогр.</i> Maldivl<stress>e</stress>r [-льд-]
Мальта
<i>геогр.</i> M<stress>a</stress>lta [-льт-]
мальчик
1. oğlançıq, oğlan, oğlan bala; <b>~и и девочки</b> oğlan ve qız balalar; oğlanlar ve qızlar; <b>стричься под ~а</b> saçlarını erkek saçı kibi (<i>или</i> alâgarson) kestirmek; <b>она была подстрижена под ~а</b> saçları erkek saçı kibi kesik edi; 2. bala, yaş bala; <b>я тебе не ~, чтобы быть на побегушках</b> men saña (yaş) bala deg<stress>i</stress>lim, anda-mında çapqalamağa
мальчиков|ый
oğlan bala°; <b>~ые ботинки</b> oğlan bala pötükleri
мальчишеск|ий
1. oğlan bala°, bala°; <b>у этого человека ~ий вид</b> bu adam yaş çıraylı, bu adamnıñ bala körünişi bar; 2. bala; <b>~ая выходка</b> bal<stress>a</stress>casına areket etmek, balalıq, balalığı daа b<stress>i</stress>tmey; <b>говорить ~ий вздор</b> bala kibi saçmalamaq
мальчишка
oğlan, oğlan bala
мальчишник
arapene (<i>варианты</i>: arapina, arapena, arepene)
малюсеньк|ий
ufaçıq, ufaqtan-ufaq, küçüçik, bir qarış; <b>~ая девочка</b> ufaçıq (<i>или</i><b/>boyu bir qarış) qızçıq; <b>у них ~ий двор</b> olarnıñ pek ufaq (<i>или</i><b/>avuç içi qadar) azbarı bar
малютка
sabiy, bebey; qundaq balası (<i>младенец</i>)
маляр
boyacı
малярийный
sıtma°; sıtmalı (<i>о местности</i>); <b>~ комар</b> sıtm<stress>a</stress> süyrüsinegi
маляри|я
<i>мед.</i> sıtm<stress>a</stress>; <b>у него приступ ~и</b> onı sıtm<stress>a</stress> tuttı (<i>или</i> onıñ sıtması tuttı)
малярн|ый
boyacı°; <b>~ая кисть</b> boyacı fırçısı
мама
1. ana, valide (<i>уст.</i>); 2. (<i>в обращении</i>) anam!
маменьк|а
<i>уст.</i> anaçığım ◊<b>~ин сынок</b> <i>ирон.</i><b/>oppa (<i>или</i> erke) bala; <b>~ина дочка</b> <i>ирон.</i> anasınıñ qızı
мамка
süt ana(sı); daya (<i>нянька</i>); <b>быть в ~х</b> а) süt analıq yapmaq; б) dayalıq yapmaq
мамонт
<i>зоол.</i> m<stress>a</stress>mont
мамочка
anaçığım! (<i>в обращении</i>) ◊<b>ой, ~и!</b> vay, anaçığım!
манатки
pırt; <b>забирай свои ~ и уходи</b> pırtıñnı al da ket
мангал
manğal
манго
<i>бот.</i> 1. (<i>плод</i>) m<stress>a</stress>ngo; 2. (<i>дерево</i>) m<stress>a</stress>ngo teregi
Мангуп
<i>геогр.</i> Mang<stress>u</stress>p
мангуст
<i>зоол.</i> firavun faresi, firavun sıçanı, mangust
мандарин
<i>бот.</i> 1. (<i>плод</i>) mandarin; 2. (<i>дерево</i>) mandarin teregi
мандариновый
mandarin°; <b>~ сок</b> mandarin şırası
мандат
mandat
мандатн|ый
mandat°; <b>~ая комиссия</b> mandat komissiyası
мандолина
<i>муз.</i> mandol<stress>i</stress>na
маневренность
manövr qabiliyeti
маневрировать
manövr etmek
маневровый
manövr°; <b>~ тепловоз</b> manövr lokomotivi
манеж
manej; <b>кровать-~</b> manej yatağı
манекен
maneken
манер
tarz, usul; <b>на восточный ~</b> şarq usul<stress>ı</stress>nen; <b>на свой ~</b> öz usul<stress>ı</stress>nen; <b>таким ~ом</b> bu tarzda (<i>или</i> surette), böyl<stress>e</stress>ce
манер|а
tarz, eda; <b>~ы</b> tavır; <b>~а ходить</b> yürüş; <b>~а писать</b> yazış; <b>~а исполнения на музыкальном инструменте</b> çalı(nı)ş; <b>~а бегать</b> çapış; <b>~а вести себя, ~а держаться</b> aylanış; <b>хорошие ~ы</b> yahşı edalar, edeplilik; <b>развязные ~ы</b> edepsiz edalar, edepsizlik
манёвр
manövr (-rı); yürüş (<i>передвижение</i>); areket (<i>действие, движение</i>)
манжета
manjet
маникюр
manikür
маникюрн|ый
manikür°; <b>~ые ножницы</b> tırnaq maqası, manikür maqası; <b>~ый кабинет</b> manikür odası
манипулир|овать
aldatıp idare etmek; oynamaq (<i>играть</i>); manipul<stress>â</stress>tsiya etmek; <b>я понял, что он ~ует мной</b> o, bütün areketlerimni, maña duyd<stress>u</stress>rmay, idare etkenini añladım; <b>он мной ~овал</b> o m<stress>e</stress>nnen oynadı
манипуляци|я
1. (bir ş<stress>e</stress>ynen) yapılğan areketler; <b>~и с инструментами</b> aletl<stress>e</stress>rnen yapılğan areketler; 2. (<i>игра</i>) (bir ş<stress>e</stress>ynen) oyun; <b>~и с мячами</b> topl<stress>a</stress>rnen oyun; 3. (<i>управление</i>) aldatıp idare etüv (<i>или</i> etm<stress>e</stress>); <b>~я общественностью</b> cemiyetni aldatıp idare etüv; 4. (<i>махинация</i>) ayın-oyun; <b>какие-то странные ~и</b> n<stress>a</stress>sıldır hucur ayın-oyunlar
манит|ь
1. (<i>подзывать жестами</i>) işaret etip çağırmaq; 2. (<i>привлекать</i>) özüne çekmek; <b>море ~ его</b> deñiz onı özüne çeke ◊<b>стоит мне только пальцем поманить</b> elimni sallasam
манифест
beyanname, manifest
манифестант
numayışçı, manifestatnt
манифестация
numayış, manifest<stress>a</stress>tsiya
мания
1. m<stress>a</stress>niya; <b>~ величия</b> ululıq (<i>или</i> büyüklik) hastalığı; 2. tüşkünlik; <b>у неё ~ покупать украшения</b> ilvan almağa tüşkün, ilvan<stress>a</stress>lmasa s<stress>a</stress>ymay
манка
(<i>крупа</i>) irmik, irmik kürpesi
манкировать
savsamaq; <b>~ своими обязанностями</b> vazifesini savsamaq
манна
:<b>~ небесная</b> <i>рел.</i> qudret elvası
манн|ый
irmik°; <b>~ая каша</b> irmik pastası; <b>~ая крупа</b> irmik kürpesi
манометр
<i>тех.</i> basımölçer, man<stress>o</stress>metr
мансарда
mans<stress>a</stress>rda
манси
m<stress>a</stress>nsi (<i>представитель народа</i>); mansiler (<i>народ</i>)
мантия
1. cübbe; <b>судейская ~</b> makemeci cübbesi; 2. (<i>накидка</i>)yapınca, ferece; 3. <i>зоол.</i> m<stress>a</stress>ntiya; teri; 4. <i>геол.</i> m<stress>a</stress>ntiya
мантра
m<stress>a</stress>ntra
мануфактура
1. manufakt<stress>u</stress>ra; 2. (<i>ткани</i>) manufakt<stress>u</stress>ra
маньяк
manyak
манящий
özüne çekken
маразм
<i>мед.</i> marazm
марал
<i>зоол.</i> maral
марать
(<i>пачкать</i>) kirletmek; bulaştırmaq; <b>~ рубашку</b> kölmek(ni) kirletmek (<i>или</i> bulaştırmaq) ◊<b>~ руки обо что-либо</b> bir ş<stress>e</stress>ynen elini kirletmek; <b>~ бумагу</b> а) kâğıt bulaştırmaq; б) ker<stress>e</stress>kmegen<stress>i</stress>şnen oğraşmaq
марафон
marafon
марафонский
<i>спорт.</i> marafon°; <b>~ бег</b> marafon qoşusı
марганец
<i>хим.</i> m<stress>a</stress>rganets
марганцев|ый
m<stress>a</stress>rganets°; <b>~ая руда</b> m<stress>a</stress>rganets külçesi
марганцовка
<i>разг.</i> permanganat
маргарин
margarin
маргариновый
margarin°; <b>~ завод</b> margarin zavodı
маргаритка
<i>бот.</i> nazlı çiçek, qoyun közü
Маргилан
<i>геогр.</i> Marğıl<stress>a</stress>n
маргинал
marginal
маргинальн|ый
marginal [-ль]; <b>~ые элементы</b> marginal unsurlar
марево
1. (<i>мираж</i>) sağın, mınar; 2. (<i>мутный, туманный воздух</i>) dımlı ava, tuman
маржа
<i>эк.</i> marja
марийский
çermiş°, mari°
марийцы
çermişler, mariler
Марий Эл
<i>геогр.</i> Mar<stress>i</stress>y-El
маринад
marinad
маринист
deñiz ressamı, marinist
маринистика
deñiz ressamlığı, marin<stress>i</stress>stika
маринованн|ый
marinadlanğan, sirkelengen; <b>в ~ом виде</b> marinadlanğan (<i>или</i> sirkelengen) alda; <b>~ые огурцы</b> marinadlanğan hıyar(lar)
мариновать
marinadlamaq, marinadğa qoymaq
марионетка
qoqla, marion<stress>e</stress>tka
марионеточн|ый
qoqla°, marion<stress>e</stress>tka°; <b>~ое правительство</b> qoqla ükümeti
марихуан|а
naşa; <b>курить ~у</b> naşa içmek (<i>разг.</i> çekmek)
марк|а
1. (<i>почтовая</i>) m<stress>a</stress>rka, pul; <b>наклеить ~у</b> markanı (<i>или</i> pulnı) yapıştırmaq; 2. (<i>сорт, разновидность</i>) çeşit, tür, soy; <b>~а бетона</b> beton çeşiti (<i>или</i> türü, soyu); 3. (<i>брэнд</i>) m<stress>a</stress>rka; <b>зарегистированная торговая ~а</b> qaydlı ticaret markası; 4. (<i>клеймо, маркировка</i>) tamğa, belgi; 5. (<i>денежная единица</i>) m<stress>a</stress>rka
маркер
m<stress>a</stress>rker
маркированный
tamğalanğan
маркировать
tamğalamaq
маркировка
1. (<i>действие</i>) tamğalav, tamğalam<stress>a</stress>; 2. (<i>знак, клеймо</i>) tamğa, belgi
марксизм
marksizm
марксист
marksist
марля
m<stress>a</stress>rlâ
мармелад
marmelad
мародёр
soğuncı
мародёрство
soğuncılıq
мародёрствовать
soğuncılıq yapmaq
марокканец
mağripli
Марокко
<i>геогр.</i> Mağr<stress>i</stress>p
Марс
<i>астр.</i> Merih
март
mart, saban ayı; <b>седьмого ~а</b> martnıñ yedisinde
мартышка
<i>зоол.</i> şamek
марш
1. (<i>шествие</i>) yürüş, marş; <b>~ протеста</b> narazılıq yürüşi; 2. (<i>музыка</i>) marş; 3. (<i>лестницы</i>) merdiven qolu; 4. ket!; <b>~ домой!</b> evine ket!; <b>~ отсюда!</b> ket mından!
маршал
marşal, müşür (<i>уст.</i>)
маршировать
niz<stress>a</stress>mnen yürmek, arb<stress>i</stress>yce yürmek
маршрут
marşrut, yol; <b>~ путешествия</b> seyaat yolu; <b>автобусный ~</b> avtobus marşrutı
маршрутизатор
marşrutiz<stress>a</stress>tor, marşrutlandırğıç
маршрутк|а
marşr<stress>u</stress>tka; <b>сесть в ~у</b> marşrutkağa minmek; <b>приехать на ~е</b> marşr<stress>u</stress>tkanen kelmek
маршрутн|ый
marşrutlı, marşrut°; <b>~ое такси</b> marşrutlı taksi
марьянник
<i>бот.</i> ercan melevşesi
маска
m<stress>a</stress>ska; <b>карнавальная ~</b> karnaval maskası; <b>~ для лица</b> (<i>косметическая</i>) yüz maskası
маскарад
maskarad, maskalı bal
маскировать
maskalamaq
маскироваться
maskalanmaq
маскировка
maskalav, maskalam<stress>a</stress>; maskalanuv, maskalanm<stress>a</stress>
маслёнка
yağdan
маслёнок
<i>бот.</i> (<i>гриб</i>) yağlı mantar
маслина
<i>бот.</i> zeytün, qara zeytün
ма'сличн|ый
yağ bergen, yağlı; <b>~ые культуры</b> yağ bergen (<i>или</i> yağlı) ösümlikler
масли'чн|ый
zeytün°; <b>~ое дерево</b> zeytün teregi
масл|о
yağ, may (<i>диал. ст.</i>); <b>подсолнечное ~о</b> künaylan yağı; <b>сливочное ~о</b> sarı yağ; <b>оливковое ~о</b> zeytün yağı; <b>машинное ~о</b> maşna yağı; <b>миндальное ~о</b> badem yağı; <b>намазать ~ом, смазать ~ом</b> yağlamaq, maylamaq (<i>диал. ст.</i>); <b>смазанный ~ом</b> yağlı, yağlanğan
маслянистость
yağlılıq, maylılıq (<i>диал. ст.</i>)
маслянист|ый
yağlı, maylı (<i>диал. ст.</i>); <b>~ая жидкость</b> yağlı şingenlik
маслян|ый
yağ°, yağlı, may°, maylı (<i>диал. ст.</i>); <b>~ое пятно</b> yağ lekesi; <b>~ая краска</b> yağlı boya
масс|а
1. kütle; <b>~а тела</b> <i>физ.</i> cisimniñ kütlesi; <b>~а нетто 5. 0 г</b> n<stress>e</stress>tto kütlesi 5. 0 g; <b>вся эта ~а воды ...</b> bütün bu suv kütlesi ...; <b>тёплые воздушные ~ы</b> sıcaq ava kütleleri; 2. (<i>тестообразное вещество</i>) hamır; madde (<i>вещество</i>); <b>древесная ~а</b> odun hamırı; <b>липкая ~а</b> yapışqaq madde; 3. kütle; <b>народные ~ы</b> halq kütlesi; 4. <i>разг.</i> (<i>большое количество</i>) pek çoq; <b>~а народу</b> pek çoq adam, qalabalıq; <b>у меня ~а дел</b> pek çoq işim bar; <b>~а полезных предложений</b> pek çoq faydalı teklif ◊<b>основная ~а населения</b> ealiniñ çoqusı (<i>или</i> ekseriyeti); <b>~а денег в обращении</b> dolaşuvdaki paranıñ kölemi
массаж
massaj
массажировать
massaj etmek
массажист
massajcı
массажный
massaj°; <b>~ кабинет</b> massaj odası
массив
massiv; <b>лесной ~</b> orman massivi
массированный
toplu, kütleviy; <b>~ налёт авиации</b> aviatsiyanıñ kütleviy ücümi
массировать
(<i>делать массаж</i>) massaj etmek, massajlamaq
массивный
balaban, iri, salmaqlı, som; <b>~ утёс</b> som sırım
масс-медиа
kütleviy haber vastaları, mass-m<stress>e</stress>dia
массовость
kütleviylik
массов|ый
kütleviy; <b>~ое цветение</b> kütleviy çiçek açıluvı; <b>~ое отравление</b> kütleviy zeerlenüv; <b>средства ~ой информации (СМИ)</b> kütleviy haber vastaları (KHV)
мастер
ustа, ustaz; <b>~а искусств</b> sanat ustaları; <b>~ спорта</b> sport ustası; <b>~ по обработке шерсти</b> yün işlegen ustа, yün işlev ustаsı ◊<b>~ на все руки</b> qolları altın kese, er bir işniñ ustası
мастерить
yasamaq, yapmaq; <b>~ скамейку</b> skemle yasamaq
мастеровой
zenaatkâr
мастерок
mala
мастерская
ustahane, işhane, zenaathane (<i>уст.</i>); <b>жестяная ~</b> teneke ustahanesi; <b>красильная ~</b> boyahane; <b>ремонтная ~</b> tamirhane; <b>сапожная ~</b> ayaqqap tamirhanesi
мастерски
<i>нареч.</i> ustal<stress>ı</stress>qnen, ust<stress>a</stress>ca(sına)
мастерство
1. (<i>умение, искусство</i>) ustalıq, mearet, marifet, faris; <b>педагогическое ~</b> ocalıq meareti; 2. (<i>ремесло</i>) zenaat, üner; <b>слесарное ~</b> çilengir zenaatı, çilengirlik; <b>~ плотника</b> dülgerlik
мастика
mast<stress>i</stress>ka
масштаб
1. mıqyas, masştab; <b>~ чертежа</b> sızmanıñ mıqyası; 2. ölçü; büyüklik; <b>в ~е всей страны</b> bütün memleket ölçüsinde; <b>~ы инцидента</b> vaqianıñ büyükligi
масштабирование
mıqyaslav, mıqyaslam<stress>a</stress>; mıqyaslanuv, mıqyaslanm<stress>a</stress>
масштабировать
mıqyaslamaq
масштабироваться
mıqyaslanmaq
масть
(<i>лошадей</i>) tüs
мат I
<i>спорт.</i> (<i>ковёр</i>) qasır, minder
мат II
(<i>в шахматах</i>) mat; <b>поставить ~ в три хода</b> üç yürüşte mat yapmaq
мат III
(<i>ругательства</i>) küfür sözler, sögünç
математик
riyaziyatçı, matematikacı, matem<stress>a</stress>tik
математика
riyaziyat,matem<stress>a</stress>tika
математическ|ий
riyaziy, matemat<stress>i</stress>k; riyaziyat°, matematika°; <b>~ий анализ</b> riyaziy talil; <b>~ая логика</b> riyaziy mantıqiyat; <b>~ие науки</b> riyaziyat (<i>или</i> matem<stress>a</stress>tika) ilimleri; <b>~ие правила</b> riyaziyat (<i>или</i> matem<stress>a</stress>tika) qaideleri
материал
1. (<i>сырьё</i>) material, malzeme [-льз-], şey, madde; <b>строительные ~ы</b> qurucılıq materialları (<i>или</i> malzemeleri); <b>сопротивление ~ов</b> <i>тех.</i> malzemeler(niñ) tirençi; 2. (<i>сведения, данные</i>) malümat, material; 3. (<i>ткань</i>) material, materya (<i>разг.</i>), qumaç
материализм
maddecilik, dehriyet, materializm; <b>диалектический ~</b> dialekt<stress>i</stress>k maddecilik; <b>исторический ~</b> tarihiy maddecilik
материализованный
maddeleşken, maddeleştirilgen, mücessem
материализовывать
maddeleştirmek
материализовываться
maddeleşmek
материалист
maddeci, dehriy, materialist
материалистический
maddecilik°, materialist<stress>i</stress>k
материаловедение
malzemeşınaslıq [-льз-]
материально
:<b>~ ответственное лицо</b> mal-mülk içün mesüliyetli hadim
материально-техническ|ий
maddiy-tehnikiy; <b>~ое обеспечение</b> maddiy-tehnikiy teminat; <b>~ая база</b> maddiy-tehnikiy temel
материальн|ый
1. maddiy, cısmiy; <b>~ый мир</b> maddiy dünya; 2. (<i>имущественный</i>) mal, maddiy; <b>~ые ценности</b> maddiy baylıqlar; <b>~ое обеспечение</b> maddiy teminat; <b>~ая база</b> maddiy temel; <b>~ые блага</b> maddiy nimetler; <b>~ое благополучие</b> maddiy ceetten teminlik (<i>или</i> yeterlik)
материк
qıtа; <b>Африканский ~</b> <i>A</i>frika qıtası
материнск|ий
ana°, analıq; <b>~ий организм</b> ana uzviyeti (<i>или</i> organizmi); <b>~ое молоко</b> ana sütü; <b>~ая любовь</b> ana sevgisi; <b>~ая забота</b> ana qayğısı; <b>~ая плата</b> <i>комп.</i> ana platası
материнств|о
analıq; <b>чувство ~а</b> analıq duyğusı
матери|я
1. madde, mat<stress>e</stress>riya; <b>строение ~и</b> maddeniñ qurulışı; 2. (<i>ткань</i>) mat<stress>e</stress>riya, materya (<i>разг.</i>), qumaç; <b>кусок (отрез) ~и на костюм</b> bir kostümlik mat<stress>e</stress>riya
материться
küfür sözler aytmaq, sögünmek
матерн|ый
küfür; <b>~ые слова</b> küfür sözler, sögünç
матерщинник
pis ağızlı, aramağız, pojmay, küfür sözler aytqan
матёрый
1. iri ve küçlü; <b>~ волк</b> iri ve küçlü qaşqır; 2. :<b>~ убийца</b> qanlı qatil; <b>~ враг</b> quturğan duşman; <b>~ бюрократ</b> soñ derecege yetken bürokrat
матка I
(<i>самка</i>) ırğaçı, dişi; qısraq (<i>у лошадей</i>); maral (<i>у оленей</i>); ana balqurt, ana arı (<i>уст.</i>) (<i>пчелиная</i>)
матка II
(<i>орган</i>) töl yatağı, bala yatağı
матов|ый
bunarlı; <b>~ая пластинка</b> bunarlı plâk
матрас
şilte, minder, matras; <b>надувной ~</b> şişirm<stress>e</stress> şilte
матрац
<i>см.</i><b>матрас</b>
матрёшка
matröşka
матриархат
<i>полит.</i> matriarhat
матрица
m<stress>a</stress>tritsa
матричный
m<stress>a</stress>tritsa°, matritsalı
матрос
matros
матушка
1. <i>уст.</i> ana; 2. ana, anaçığım
матч
<i/> matç; <b>футбольный ~</b> futbol matçı; <b>~ на первенство мира по боксу</b> dünya birinciligi boks matçı
мать
ana, anne (<i>диал. юж.</i>); valide (<i>уст.</i>); <b>моя ~</b> anam; <b>кормящая ~</b> emizgen ana; <b>многодетная ~</b> çoq balalı ana; <b>родина-~</b> ana vatan, ana yurt; <b>дитя не плачет – ~ не разумеет</b> <i>погов.</i> ağl<stress>a</stress>mağan balağa emçek (<i>или</i> meme) berm<stress>e</stress>zler ◊<b>~ честная!</b> vay anam!; <b>показать кузькину ~</b> dünyanıñ qaç bucaq olğanını köstermek; <b>в чём ~ родила</b> anadan doğm<stress>a</stress>, anadan doğm<stress>a</stress> bir alda (<i>или</i> vaziyette); <b>к чёртовой матери!</b> keben artına!
мать-героиня
qaraman ana
мать-и-мачеха
<i>бот.</i> devetaban, öksürik otu
мафиозный
m<stress>a</stress>fiya°
мафия
m<stress>a</stress>fiya
мах
siltem, sallayış (<i>уст.</i>)
махаон
<i>зоол.</i> mahaon, quyruqlı köbelek
махать
<i>см.</i><b>махнуть</b>
Махачкала
<i>геогр.</i> Mahaçqal<stress>a</stress>
махди
<i>мус.</i> mehdi
махинация
ayın-oyun, iyle
махнуть
sallamaq; qaqmaq; <b>~ рукой</b> qol(unı) sallamaq; <b>~ крыльями</b> qanat qaqmaq
маховик
<i>физ.</i> nizamlayıcı çarq
махорка
qazaq tütüni, pandron
махров|ый
1. (<i>о ткани и т.п.</i>) havlı; <b>~ое полотенце</b> havlı yüzbez; 2. (<i>о цветах</i>) qatmer, çoq yapraqlı; <b>~ая роза</b> qatmer gül; 3. (<i>ярый</i>) qoyu soyu; <b>~ый реакционер</b> reaktsionerlerniñ qoyu soyu
мачеха
ögey ana, analıq
мачта
direk; <b>корабельная ~</b> gemi diregi; <b>решетчатая ~</b> qafesli direk
машина
maşn<stress>a</stress>; <b>стиральная ~</b> yuvucı maşn<stress>a</stress>, çamaşır maşnası
машинально
maşinal [-ль] tarzda
машинальный
maşinal [-ль]
машинизация
maşnalaştıruv, maşnalaştırm<stress>a</stress>
машинизировать
maşnalaştırmaq
машинист
maşinist; <b>~ электрички</b> elektr<stress>i</stress>çka maşinisti; <b>работать ~ом</b> maşinist olıp çalışmaq
машинка
maşnaçıq
машинн|ый
maşn<stress>a</stress>°; <b>~ое отделение</b> maşnalar bölügi; <b>~ые</b> (<i>компьютерные</i>)<b>вычисления</b> elektron esaplavlar
машиновед
maşnaşınas
машиноведение
maşnaşınaslıq
маяк
mayak, faros, lampat; <b>огни ~ов</b> mayaklarnıñ (<i>или</i> faroslarnıñ, lampatlarnıñ) yarıqları
маятник
pul, saat pulu, m<stress>a</stress>yatnik; <b>~ часов</b> saatnıñ pulu
маяться
sıqıntı (<i>или</i> eziyet) çekmek
мгла
1. (<i>темнота</i>) qaranlıq; zindan qaranlıq; 2. (<i>туман</i>) ince tuman perdesi
мгновение
an (-ni), dem ◊<b>в одно ~</b> bir ande; <b>в ~ ока</b> közüñni açıp yapq<stress>a</stress>nce, yum közüñni aç közüñni; <b>в то же ~</b> şu ande, der-demez
мгновенно
birden, bir ande, lav, yıldırım tezlig<stress>i</stress>nen, calp etip; <b>~ поднявшись с кровати</b> yataqtan birden (<i>или</i> bir ande) turıp
мгновенн|ый
aniy, bir anlik, pek tez, deral (<i>или</i> birden, bir ande) etilgen; <b>~ая деформация</b> aniy şekil deñişmesi; <b>~ое решение</b> deral (<i>или</i> pek tez) alınğan qarar
мебель
m<stress>e</stress>bel; <b>мягкая ~</b> yımşaq m<stress>e</stress>bel
мебельный